CRITERIA DSM-5 (300.7)

De stoornis in de lichaamsbeleving is uit de categorie "somatoforme stoornissen" verplaatst naar de categorie "obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen’" en wordt nu morfodysfore stoornis genoemd. De criteria zijn grotendeels ongewijzigd ten opzichte van de DSM-IV. 

Beschrijving

Bij de stoornis in de lichaamsbeleving (body dysmorphic disorder, BDD) gaat het vooral om vermeende defecten in het gezicht, de huid, het haar, de neus, oogleden, mond, lippen, kaken en kin. De (obsessieve) gedachten ("intrusies") aan hun uiterlijk beheersen hun leven. Een op de vier doet een zelfmoordpoging, 50% ondergaat een operatie om de vermeende afwijking te corrigeren. 

Kenmerken

Bij de stoornis in de lichaamsbeleving is het centrale symptoom de preoccupatie met of een ingebeelde of een kleine onvolkomenheid van het uiterlijk, waaraan de persoon overdreven veel belang hecht. De opvatting heeft niet (voortdurend) de intensiteit van een waan. Dat wil zeggen dat de persoon de mogelijkheid kan erkennen dat het niet zo (erg) is als hij denkt dat het is.

• Lichaamsdeel 
  Het betreft vaak de neus, huid of haar, maar het kan om ieder lichaamsdeel gaan.
• Preoccupatie
  De stoornis in denken varieert van een preoccupatie, een obsessie, betrekkingsideeën (volgens sommige onderzoeken tweederde van de patiënten) tot zelfs wanen.
• Sociale isolatie 
  Patiënten zijn vaak sociaal geïsoleerd , praten vaak niet met anderen over hun intrusies, zijn vaak werkeloos en glijden vaak af in een depressie.
  
  

Voorkomen

De prevalentie (totaal aantal gevallen die er op een bepaald moment zijn) varieert in de literatuur van 0,7 tot 13%. De diagnose BDD wordt waarschijnlijk, ten onrechte, vaak niet gesteld. Er is geen verschil in voorkomen tussen mannen en vrouwen. Het begin ligt gemiddeld rond het 16e jaar.

DSM-5 criteria 300.7

1. Preoccupatie met een of meer vermeende misvormingen of onvolkomenheden in het uiterlijk die door anderen niet waarneembaar zijn, of door hen als onbeduidend worden beschouwd.
2. Op een bepaald moment tijdens het beloop van de stoornis heeft de betrokkene in reactie op de ongerustheid over het uiterlijk repetitieve handelingen verricht (zoals zichzelf controleren in de spiegel, zich excessief uiterlijk verzorgen, aan de huid pulken, of om gerustheid vragen) of psychische activiteiten uitgevoerd (zoals het eigen uiterlijk vergelijken met dat van anderen).
3. De preoccupatie veroorzaakt klinisch significante lijdensdruk of beperkingen in het sociale of beroepsmatige functioneren of in het functioneren op andere belangrijke terreinen.
4. De preoccupatie  met het uiterlijk kan niet beter worden verklaard door de ongerustheid over lichaamsvet of gewicht bij iemand van wie de symptomen voldoen aan de criteria voor een eetstoornis.
   
   

Voorts kan gespecificeerd worden of er sprake is van een 
- goed/redelijk realiteitsbesef 
- gering realiteitsbesef
- ontbrekend realiteitsbesef/waanovertuigingen

Er kan ook een subtype "met musculodysfore stoornis" worden getypeerd; hierbij heeft een patiënt (ook) de preoccupatie dat zijn of haar lichaam te smal gebouwd of te weinig gespierd is. Het gaat hier meestal om mannen met vaak extreme trainingsschema’s, diëten en soms ook gebruik van anabole steroïden, waarmee men bij behandeling rekening moet houden.

Bron: Hulpgids